Postępowanie sanacyjne oferuje możliwość przeprowadzenia radykalnej i wielopłaszczyznowej restrukturyzacji. W przeciwieństwie do pozostałych rodzajów postępowań restrukturyzacyjnych umożliwia przeprowadzenie działań sanacyjnych, które zdeterminują ostateczny kształt propozycji układowych. Sanacja wiąże się dla restrukturyzowanej firmy z daleko idącymi ograniczeniami, co jest równoważone przez szeroki zakres ochrony przed czynnościami windykacyjnymi i egzekucyjnymi wierzycieli. Zazwyczaj postępowanie sanacyjne wdrażają firmy, które chcą całkowicie zmienić swój profil działalności lub wprowadzić w nim znaczne modyfikacje.

Postępowanie sanacyjne – co to jest?

Postępowanie sanacyjne, podobnie jak w przypadku innych rodzajów postępowań restrukturyzacyjnych, może wdrożyć dłużnik niewypłacalny lub zagrożony niewypłacalnością. Sanacja to postępowanie, w którym przeprowadza się tzw. działania sanacyjne. Działania sanacyjne to wszelkie czynności, które zmierzają do poprawy kondycji finansowej restrukturyzowanej firmy. Docelowo mają przywrócić dłużnikowi zdolność do wykonywania zobowiązań w warunkach ochrony przed egzekucją. Przykładowo będą to czynności związane z redukcją zatrudnienia, odstąpieniem od niekorzystnych umów czy zbyciem zbędnych składników majątku.

Postępowanie o otwarcie postępowania sanacyjnego

Wszystko zaczyna się od przygotowania i złożenia wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego. W zdecydowanej większości spraw, autorem wniosku jest dłużnik, natomiast postępowanie sanacyjne może również zainicjować wierzyciel osobisty dłużnika. Po złożeniu wniosku, a jeszcze przed otwarciem postępowania restrukturyzacyjnego, sąd może zabezpieczyć majątek firmy w kryzysie. Na przedpolu restrukturyzacji sąd może ustanowić:

1. tymczasowego nadzorcę sądowego, do którego stosuje się większość przepisów dotyczących nadzorcy sądowego albo
2. tymczasowego zarządcę, do którego stosuje się regulacje normujące funkcjonowanie zarządcy.

Głównym zadaniem ww. organów, poza czynnościami bezpośrednio związanymi z zabezpieczeniem majątku dłużnika, będzie przygotowanie sprawozdania. Sprawozdanie stanowi nieocenione źródło wiedzy o sytuacji finansowej, prawnej i organizacyjnej firmy w restrukturyzacji. Tymczasowy nadzorca sądowy lub tymczasowy zarządca weryfikuje dane zawarte we wniosku restrukturyzacyjnym, a także sprawdza, czy postępowanie sanacyjne nie będzie źródłem pokrzywdzenia wierzycieli. W głównej mierze w oparciu o dane zawarte w sprawozdaniu sąd podejmuje decyzję o otwarciu postępowania sanacyjnego.

Postępowanie sanacyjne – modelowy przebieg

Jeżeli Sąd uzna, że zasadne jest przeprowadzenie postępowania sanacyjnego, wydaje postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego. W postanowieniu wyznacza sędziego-komisarza oraz zarządcę, decydując o zakresie, w jakim dłużnik może zarządzać przedsiębiorstwem. Zasadą jest odebranie zarządu własnego dłużnika nad przedsiębiorstwem. Wyjątkowo sąd może zezwolić dłużnikowi na wykonywanie zarządu nad przedsiębiorstwem w zakresie nieprzekraczającym zwykłego zarządu. Stanie się tak w przypadku, gdy:

1. skuteczne przeprowadzenie sanacji wymaga osobistego udziału dłużnika lub jego reprezentantów i jednocześnie
2. dają oni gwarancję należytego sprawowania zarządu.

Niezwłocznie po otwarciu postępowania sanacyjnego zarządca obejmuje zarząd masą sanacyjną oraz sporządza spis inwentarza wraz z oszacowaniem. W ciągu 30 dni od otwarcia postępowania sanacyjnego zarządca przygotowuje spis wierzytelności i plan restrukturyzacyjny (w porozumieniu z dłużnikiem). Termin na przygotowaniem planu może być dłuższy. W zależności od okoliczności sędzia-komisarz może przedłużyć czas na jego sporządzenie do trzech miesięcy. Następnie po zatwierdzeniu planu zarządca realizuje go, wdrażając działania sanacyjne.

Postępowanie sanacyjne odznacza się tym, że dłużnik (albo inne uprawnione podmioty) tworzy propozycje układowe nie na etapie składania wniosku restrukturyzacyjnego, lecz znacznie później. W tym rodzaju postępowania zarządca we współpracy z dłużnikiem wdrażają założone działania sanacyjne i w oparciu o ich efekty przygotowują adekwatne propozycje układowe. Zgromadzenie wierzycieli w celu głosowania nad układem zwołuje się po zrealizowaniu całości lub części planu restrukturyzacyjnego, nie później jednak niż przed upływem 12 miesięcy od otwarcia sanacji.

Skutki otwarcia postępowania sanacyjnego

Wraz z otwarciem postępowania sanacyjnego, cały majątek firmy w restrukturyzacji staje się masą sanacyjną. Skład masy sanacyjnej ustala zarządca, sporządzając spis inwentarza.

Postępowanie sanacyjne wywołuje analogiczne skutki prawne w sferze stosunków pracowniczych, jak upadłość. Zarządca, prowadząc przedsiębiorstwo restrukturyzowanej firmy, staje się pracodawcą wobec pracowników zatrudnionych w tym przedsiębiorstwie. Dla osiągnięcia celu postępowania sanacyjnego, zarządca może redukować zatrudnienie nawet z wyłączeniem przepisów ochronnych przewidzianych dla niektórych kategorii pracowników.

Sanacja umożliwia utrzymanie korzystnych dla firmy w kryzysie umów. Od dnia otwarcia postępowania sanacyjnego wypowiedzenie kluczowych umów wiążących dłużnika jest dopuszczalne jedynie po wyrażeniu zgody przez radę wierzycieli (sędziego-komisarza). Z drugiej strony, w przypadku, gdy w ocenie zarządcy niektóre z wiążących firmę umów są niekorzystne, może od nich odstąpić.

Postępowania sanacyjne zapewnia pełną ochronę przed egzekucją. Skierowanie egzekucji do jakiegokolwiek składnika majątku dłużnika wchodzącego w skład masy sanacyjnej jest niedopuszczalne.

Kiedy warto wdrożyć sanację?

Postępowanie sanacyjne to dobre rozwiązanie dla firm, których kondycję finansową można poprawić w dłuższej perspektywie czasu. Sanacja zapewnia możliwość komfortowego (brak możliwości prowadzenia czynności windykacyjnych i egzekucyjnych przez wierzycieli) wdrażania działań restrukturyzacyjnych. Zakładany przez ustawodawcę czas trwania postępowania sanacyjnego to 12 miesięcy. Z naszego doświadczenia wynika, że ten rodzaj postępowania trwa zazwyczaj dłużej, czasami nawet parę lat. Jest to wystarczający sposób na stworzenie platformy porozumienia z wierzycielami, przedstawienie im efektów zaimplementowanych działań sanacyjnych oraz przekonanie ich do głosowania za układem.

Jeżeli rozważasz złożenie wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego w stosunku do swojej firmy, skontaktuj się z nami.